—Cội rễ của dân tộc Trung Hoa và sự nguy hại của lý luận cộng sản—

Tác giả: Kính Tạ Ân

[ChanhKien.org]

(4) Dùng hệ thống tu luyện thăng hoa cao thâm hơn của Phật gia và Đạo gia để bổ sung cho hệ thống tín ngưỡng Nho gia

Hệ thống đề cao đạo đức xã hội căn bản nhất của truyền thống Trung Hoa là lấy lý luận và tín ngưỡng Nho gia làm chủ thể. Cảnh giới cơ bản con người hướng đến là trở thành người con có hiếu, làm trung thần; nếu không được, thì trở thành ẩn sĩ thanh cao trong sạch. Còn cảnh giới lý tưởng nhất là trở thành Thánh nhân.

Với nền tảng toàn bộ xã hội đều phổ cập tín ngưỡng Nho gia này, Đạo gia và Phật gia đã triển hiện ra cho dân tộc Trung Hoa cảnh giới còn cao thâm và tuyệt diệu hơn, tạo thành sự bổ sung cho thể hệ tín ngưỡng Nho gia. Bổ sung như thế nào? Trước tiên là giúp bổ sung từ phương diện nội dung tín ngưỡng, đề cập tới triển hiện ở phạm vi rộng lớn hơn của quy luật thiện ác hữu báo, từ biểu hiện báo ứng trong một đời của bản thân cho tới báo ứng thiện ác của con cháu đời sau trong gia tộc, mở rộng tiếp nữa là báo ứng sinh tử luân hồi, thậm chí càng rộng lớn và xa hơn nữa.

Mặt khác, nó còn bổ sung từ phương diện thực hành đạo đức. Mục đích tu luyện của Phật gia và Đạo gia là muốn giải thoát khỏi thống khổ sinh tử luân hồi. Cái “giải thoát khỏi thống khổ sinh tử luân hồi” này biểu hiện trên bề mặt chỉ là vấn đề tuổi thọ, có vẻ không liên quan gì đến đạo đức, nhưng về bản chất thì vẫn là vấn đề thực hành đạo đức. Bởi lẽ chiểu theo những lời dạy bảo của Đạo gia và Phật gia, vì để đạt được sự giải thoát khỏi thống khổ sinh tử luân hồi, cần phải lấy tiêu chuẩn cao hơn, phương thức nghiêm khắc hơn để hoàn thành việc đề cao tâm tính đạo đức, phải đạt được tiêu chuẩn không màng danh lợi, càng thêm chân thành hơn, thiện lương hơn, thuần tịnh hơn nữa, … thì mới có thể đạt được cảnh giới siêu việt khỏi người thường.

Trong văn hóa truyền thống Trung Hoa, tín ngưỡng Nho gia, Đạo gia, Phật gia tạo thành mối quan hệ hỗ trợ nhau, bổ sung cho nhau. Đạo gia tu Chân, Nho gia quản thế sự, Phật gia tu Thiện. Ba gia này trên phương diện nội dung lý luận thì bổ sung cho nhau, phối hợp với nhau; giống như thân cây, gốc cây và ngọn cây hình thành nên một cái cây hoàn chỉnh; cũng giống như ngó sen, lá sen và hoa sen tạo nên một cây sen hoàn chỉnh, hỗ trợ mà không mâu thuẫn với nhau.

Trong lịch sử Trung Hoa, Đạo, Nho, Phật chỉ dẫn dắt dân chúng và người mang tín ngưỡng tu luyện và đề cao bản thân trong phạm vi của mình. Trên tổng thể họ đều không lấy việc tiêu diệt các tín ngưỡng khác làm nhiệm vụ. Ba gia Đạo, Nho, Phật trong truyền thống Trung Hoa về mặt khách quan tạo nên quan hệ hỗ trợ cho nhau, bổ sung cho nhau. Trong lịch sử tín ngưỡng của thế giới, thì quan hệ bổ sung, hỗ trợ cho nhau này của hệ thống tín ngưỡng Nho, Đạo, Phật của dân tộc Trung Hoa là độc đáo đặc biệt, rất đáng khen.

Điều này khiến lý giải của dân tộc Trung Hoa đối với quy luật “Thiện ác hữu báo” càng cao, tuyệt diệu và tinh thâm hơn, khiến cội rễ “Tín ngưỡng thiện ác hữu báo” của tự thân dân tộc Trung Hoa càng bám sâu và vững chắc hơn.

(5) Hình thành triều đại quan, quốc gia quan và nhân sinh quan xoay quanh hạt nhân và trọng điểm Thiên ý

Trong kết cấu xã hội Trung Quốc truyền thống, những sự việc như triều đại, quốc gia, ngôi vị, quân quyền, bổng lộc quan chức, thọ mệnh, sức khỏe, con cháu v.v. là những việc thu hút sự chú ý của mọi người nhất. Truyền thống Trung Hoa cho rằng hết thảy những thứ ấy, dưới tác dụng của quy luật “Thiện ác hữu báo” và trong bối cảnh “Thần Phật từ bi”, đều được định sẵn từ trước.

Văn hóa Trung Hoa đã lựa chọn cách biểu đạt cô đọng và xúc tích, để đem lịch trình của sinh mệnh trong các thể hệ vũ trụ thiên địa, để phụ trách an bài toàn thể xã hội nhân loại cho tới mỗi cá nhân, từ đó đoái hiện quy luật thiện ác hữu báo, sắp xếp từ trên xuống dưới thể hệ Thần linh ở các tầng thứ, khái quát lại bằng một chữ “Thiên (天)” rất giản đơn, mà lại cực kỳ phong phú, đem sự sắp đặt và ý chí của Thần linh diễn đạt một cách khái quát bằng các từ “Thiên mệnh”, “Thiên ý”.

Như vậy nên phải đối đãi ra sao với Thiên mệnh, Thiên ý đây? Văn minh Trung Hoa cho rằng con người nên “Tận nhân sự dĩ thính thiên mệnh”, nghĩa là đầu tiên phải kính Thiên, thuận Thiên ý, quan sát Thiên mệnh; đồng thời bản thân cũng cần nỗ lực phó xuất cần thiết. Đây chính là cách khái quát chủ yếu về quan hệ giữa “Thiên mệnh” và “sự nỗ lực của con người” trong văn hóa truyền thống của Trung Quốc.

Bởi vì văn hóa truyền thống Trung Hoa đối với cách thức khái quát quan hệ giữa “Thiên mệnh” và “sự nỗ lực của con người”, chính là đem suy nghĩ của con người đối với các vấn đề như vương triều, quốc gia, tiền đồ cá nhân, cho đến việc lý giải những vấn đề như cá nhân nên nỗ lực như thế nào, có thể đạt được không, đối đãi thế nào với thành bại hay được mất, đều có liên kết với phương diện lý giải về những vấn đề như “Thiên, Thiên ý, Thiên mệnh, vận mệnh, vận số”. Điều này trên tổng thể tạo nên cho dân tộc Trung Hoa một loại ý chí tiến thủ tích cực, đồng thời lại có thể giữ thái độ buông bỏ, không màng danh lợi. Bởi thái độ tâm lý này của cộng đồng, tạo thành rất rất nhiều các chủng loại nhân cách có chiều sâu, khiến con người phải cảm thán.

Kỳ thực loại phương pháp tư tưởng này còn mang ý nghĩa quan trọng hơn. Đó là dân tộc Trung Hoa trong các vấn đề quốc gia, chính trị một lần nữa càng củng cố căn cơ của tự thân. Thực chất của phương pháp tư tưởng này là để tư tưởng của con người tại các vấn đề liên quan đến quốc gia và chính trị một lần nữa tập trung vào tín ngưỡng quy luật “Thiện ác hữu báo” và tín ngưỡng cuối cùng vào “sự từ bi của Thần Phật”.

(6) Lấy “kính đức”, “kính tổ” làm trọng tâm của việc truyền thừa trong gia tộc, quan niệm cúng bái trong dòng tộc

Người Trung Quốc coi trọng việc thờ cúng tổ tiên, về phương diện này thì tương đối nổi bật so với các nền văn minh khác trên thế giới. Việc thờ cúng tổ tiên, thì quan trọng nhất, dù là hữu ý hay vô ý, là đức hạnh và thành tựu của các vị tổ tiên, cần phải tóm lược lại những thành tựu lớn lao và đức hạnh tốt đẹp của tổ tiên, đặc biệt kính trọng và ngưỡng mộ họ, cố gắng truyền lại cho con cháu các đời sau.

Phương thức thờ cúng này khiến nhận thức và ký ức của dân tộc Trung Hoa về “Thiện ác hữu báo” càng thêm tươi mới và tường tận hơn. Nó thể hiện hoàn chỉnh nhận thức của dân tộc Trung Hoa về việc “quy luật thiện ác hữu báo chắc chắn có tác động đến bản thân, cũng ảnh hưởng đến con cháu”, làm vững chắc hơn nữa nhận thức này; vì quan niệm này gắn liền với lịch sử của mỗi gia tộc, cho nên càng toàn diện hơn.

Phương thức thờ cúng này thúc đẩy các gia tộc Trung Hoa càng chú trọng hơn đến đạo hiếu và tu dưỡng đạo đức, giáo dục gia phong trong dòng tộc. Nó cũng thúc đẩy mỗi cá nhân đều phải vì đạo hiếu, gia tộc và vinh dự, tất phải chú ý đến tu dưỡng đạo đức của bản thân; cũng từ góc độ của mỗi cá nhân mà thúc đẩy hơn nữa các gia tộc chú ý tới giáo dục gia phong của gia tộc mình.

Loại tư tưởng và phương thức thờ cúng này cũng thúc đẩy bản thân các vương triều phải kiểm điểm và ước thúc bản thân. Bởi vì vương triều thực ra cũng là truyền lại trong dòng họ, khác biệt duy nhất chính là phúc đức lớn mà tổ tiên tích lũy được, ban cho gia tộc đó hiện nay nắm được vương quyền mà thôi. Tất nhiên họ cũng phải tuân theo quy luật “Thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo”, nếu như không coi trọng đức thì cũng mất đi thiên hạ.

Tóm lại, bất kể là trong hoàng tộc hay trong dân chúng, việc thờ cúng tổ tiên không chỉ để truyền lại huyết thống, gia phả của tổ tiên, đây chỉ là biểu hiện bề mặt về thờ cúng trong gia tộc; mục đích sâu hơn bên trong là kính trọng, ngưỡng mộ, học tập và bảo trì đức hạnh cao quý của tổ tiên. Đó mới chính là nội hàm chân chính của truyền thống thờ cúng tổ tiên. Điều này chính là đang thúc đẩy dân tộc Trung Hoa khiến cho cội rễ của mình càng sâu dày, càng vững chắc hơn nữa.